Sosyo-bilimsel konulara ilişkin Fen Bilgisi öğretmen adaylarının zihinsel modelleri

Abstract

Bu çalışmada fen bilgisi öğretmen adaylarının çeşitli sosyo-bilimsel konulara ilişkin zihinsel modellerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, bir devlet üniversitesinin fen bilgisi öğretmenliği programında öğrenim görmekte olan toplam 40 (31 kadın, 9 erkek) 4.sınıf öğretmen adayına çeşitli sosyo-bilimsel konular sunulmuş, bu konuları zihinlerinde nasıl canlandırdıkları sorulmuş ve öğretmen adaylarından zihinlerinde canlanan imgeleri çizmeleri istenmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yoluyla değerlendirilmiş ve bu analiz çizimlerde tekrarlanan şekillerin kodlanması ve kodlardan temaların elde edilmesi yoluyla gerçekleştirilmiştir. Bulgular genel olarak öğretmen adaylarının sosyo-bilimsel konularda alternatif kavramlara ve sınırlı anlayışlara sahip olduklarını göstermiştir. Ayrıca öğretmen adayları nükleer santraller gibi bazı sosyo-bilimsel konularda daha detaylı zihinsel modeller sergilerken, şeker yüklemesi gibi diğer bazı konularda ise açık ve net zihinsel modeller sergileyememişlerdir. Öyle ki, bazı öğretmen adayları bazı sosyo-bilimsel konulara ilişkin herhangi bir çizim yapamamış veya ilgisiz tasvirlerde bulunmuşlardır. Öğretmen adaylarının sosyo-bilimsel konulara ilişkin kavramsal bilgilerinin, onların konular hakkında yeterli bir duruş sergileyebilmeleri açısından oldukça önemli olduğu düşünüldüğünde, öğretimin her kademesinde sosyo-bilimsel konuların öğretmen adaylarının zihninde yeterince ve doğru olarak yapılandırılmasına mutlaka önem verilmesi ve eksiklerin tamamlanmasının gerekliliği açıktır. Bu sebeple, öğretmen eğitimi programlarına sosyo-bilimsel konulara ilişkin bilimsel bilgileri yeterince içeren, öğretmen adaylarına bu konuları tartışabilme olanağı sağlayan ve gerekli düşünsel becerileri kazandırmayı amaçlayan derslerin ve ders içeriklerinin konulması önerilebilir.

The aim of the study is to investigate pre-service science teachers’ (PSTs’) mental models of socio-scientific issues (SSIs). For this purpose, a total of 40 (31 female, 9 male) senior PSTs, who were studying in the science education program of a public university, were introduced to a number of SSIs and asked to portray these issues in their minds and then draw the images on paper. The data obtained through the drawings were then analyzed through content analysis where the repeating images in the drawings were coded and the themes were formed. Findings show that PSTs generally hold alternative conceptions and limited understanding of SSIs. They exhibit more detailed mental models in some SSIs such as nuclear power plants, while having unclear and limited mental models in some other SSIs such as sugar loading. In fact, some PSTs did not draw anything or drew irrelevant illustrations about some SSIs. Considering the fact that PSTs' conceptual knowledge about SSIs is very important in terms of exhibiting an adequate position about the issues, it is clear that structuring an adequate and accurate understanding and eliminating the deficiencies about SSIs in the minds of teacher candidates in all levels of teaching is needed. For this reason, it is recommended to integrate courses and course contents that cover SSIs into the teacher education programs, so that PSTs will acquire the necessary intellectual skills.