Bayram, BoraErarslan, Ayşegül2025-09-182025-09-1820242024https://hdl.handle.net/20.500.12868/2623Çocuk edebiyatı, çocukların bilişsel, duygusal ve sosyal gelişimlerine katkı sağlayan edebî eserlerin bir araya geldiği önemli bir alan olarak kabul edilir. Bu tür eserler, çocukların dil becerilerini geliştirirken onların hayal gücünü zenginleştirme, estetik duygularını besleme ve dünya görüşlerini şekillendirme gibi işlevler üstlenir. Çocuk edebiyatı türleri arasında şiir, çocuğun duygu dünyasına hitap eden özel bir yere sahiptir. Yapısal özellikleri, dilin etkili kullanımı ve duygusal yoğunluğu ile şiir, çocukların dil bilincini artırmanın yanı sıra sosyal, duygusal ve düşünsel gelişimlerine katkıda bulunan önemli bir araçtır. Bu bağlamda, çocuğa görelik ilkesi, çocuk edebiyatında içerik ve tasarımın çocukların gelişim düzeylerine uygun olmasını ifade eder. Çocuk kitaplarının bu ilke doğrultusunda incelenmesi, içeriklerin eğitsel açıdan değerliliğini ve dış yapı özelliklerinin çocukların algısına uygun olup olmadığını belirleme açısından önem taşır. Böyle bir inceleme, çocuk edebiyatı eserlerinin çocuğun gelişim ihtiyaçlarına ne derece cevap verdiğini ortaya koyar. Bu tez çalışmasında, Gökhan Akçiçek'in çocuklara yönelik yazdığı Bulutlar Örtmese Güneşi (1995), Bülbül Deresi Şiirleri (1996), Çocuklara Ölüm Yakışmaz (2001), Denizlere Söylenen Şarkı (2007), Alfabesiz Kuşlar (2018), Kalbinden Öpülen Nilüfer (2022), Neşeli Çiçekler Mevsimi (2022) ve Kardeşim Sakız Ağacı (2023) adlı şiir kitapları, çocuğa görelik ilkesi bağlamında doküman incelemesi yöntemiyle ele alınmıştır. Bu inceleme, eserlerin iç ve dış yapı unsurlarını kapsamaktadır. Dış yapı unsurları, kitapların kapak tasarımı, ciltleme, kâğıt kalitesi, görsellik ve resim kullanımı, sayfa düzeni, harf karakteri ve yazı büyüklüğü gibi fiziksel özelliklerini içermektedir. İç yapı unsurları ise konu ve tema, dil kullanımı, anlatım tarzı ve iletilerin pedagojik özellikleri gibi edebî unsurlara odaklanmıştır. Şiirlerde işlenen temaların çocuk dünyasına hitap etmesi, kullanılan dilin sade ve anlaşılır olması, iletilerin pedagojik yönden katkı sunacak şekilde aktarılması detaylı bir şekilde incelenmiştir. Araştırma bulgularına göre, Gökhan Akçiçek'in şiir kitaplarının genel olarak çocuğa görelik ilkesine uygun bir şekilde yazıldığı tespit edilmiştir. Örneğin dış yapı unsurları açısından bazı eserlerde görselliğin yetersiz ve sayıcı az olduğu görülse de kitapların görsel bütünlük ve tasarım bakımından çocuklara hitap ettiği belirlenmiştir. Bununla birlikte iç yap unsurları açısından ölüm gibi çocuğa uygun olmayabilecek temalara rastlanmasına rağmen eserlerde ele alınan konuların çocukların duygusal ve bilişsel gelişimin destekleyici nitelikte olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Children's Literature is regarded as a significant field that brings together literary works contributing to children's cognitive, emotional, and social development. Such works play roles such as enriching children's imagination, nurturing their aesthetic sense, and shaping their worldview, while also enhancing their language skills. Among the genres of children's literature, poetry holds a special place as it appeals to the emotional world of children. With its structural features, effective use of language, and emotional intensity, poetry is a vital tool that not only increases children's language awareness but also supports their social, emotional, and intellectual development. In this context, the principle of child-appropriateness refers to the suitability of the content and design of children's literature to the developmental levels of children. Examining children's books in line with this principle is important in determining the educational value of their content and whether their formal features are suitable for children's perception. Such an analysis reveals the extent to which children's literature meets the developmental needs of children. This thesis study examines Gökhan Akçiçek's poetry books written for children, including Bulutlar Örtmese Güneşi (1995), Bülbül Deresi Şiirleri (1996), Çocuklara Ölüm Yakışmaz (2001), Denizlere Söylenen Şarkı (2007), Alfabesiz Kuşlar (2018), Kalbinden Öpülen Nilüfer (2022), Neşeli Çiçekler Mevsimi (2022), and Kardeşim Sakız Ağacı (2023), using the document analysis method within the framework of the principle of child-appropriateness. This analysis covers the internal and external structural elements of the works. External structural elements include the physical features of the books, such as cover design, binding, paper quality, use of visuals and illustrations, page layout, font type, and text size. Internal structural elements focus on literary aspects such as topic and theme, language usage, narrative style, and the pedagogical characteristics of the messages conveyed. Themes addressed in the poems are carefully examined to ensure their appeal to the world of children, the simplicity and clarity of the language used, and the transmission of messages in a pedagogically beneficial manner. According to the research findings, Gökhan Akçiçek's poetry books were generally found to be written in accordance with the principle of child-appropriateness. For example, although some works were found to have insufficient and limited visuals in terms of external structural elements, the books were determined to appeal to children in terms of visual integrity and design. On the other hand, despite encountering themes such as death, which may not be entirely appropriate for children, it was concluded that the subjects addressed in the works support the emotional and cognitive development of children.trinfo:eu-repo/semantics/openAccessGökhan AkçiçekÇocuk ŞiiriÇocuğa GörelikDış Yapıİç YapıChild’s PoemAppropriateness to ChildrenExternal StructureInternal StructureMaster Thesis928455