Sera işletmelerinde ortaya çıkan tarımsal atıkların neden olacağı çevre sorunlarının belirlenmesi ve çözüm önerileri
Abstract
Amaç: Bu çalışmada, Antalya ili Kumluca ilçesinde bulunan sera işletmelerinde ortaya çıkan ve çevre üzerinde etkili olan kirletici faktörlerin (plastik örtü malzemeleri, kimyasal gübre ve ilaç kutuları, hasat sonrası atıklar ve damla sulama lateralleri) kullanım ömrü sonunda değerlendirilme şekli ve çevresel etkilerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Yöntemler ve Bulgular: Bu amaçla 122 adet sera işletmesinde anketler yapılmıştır. Elde edilen bilgiler yardımıyla sera işletmelerinin %97.5’inin yan duvar ve çatıda örtü malzemesi olarak polietilen plastik kullanıldığı belirlenmiştir. Örtü malzemesinin kullanım ömrü sonunda %4.92 oranında yakıldığı veya çöp kutularına atıldığı belirlenmiştir. Isıtma yapılan seralarda yakıt türü olarak odun ve kömür kullanıldığı, bu yakıtlardan çıkan atıkların ise %61.02’sinin çöp kutularına, %38.98’inin ise sera dışında açık alanlara atıldığı belirlenmiştir. İşletmelerde kullanılan gübre poşetlerinin %47.45, ilaç kutularının ise %82.79 oranında çöp kutularına atıldığı veya yakıldığı belirlenmiştir. Budamadan çıkan bitkisel atıkların %95.90’ının ve hasattan çıkan atıkların ise %88.52’sinin doğaya ve atmosfere zarar verecek şekilde bertaraf edildiği belirlenmiştir. Işletmelerde kullanım ömrü sona eren damla sulama laterallerinin %6.56’sının yakıldığı ve çöp kutularına atıldığı belirlenmiştir. Genel Yorum: Çalışma sonucunda, plastik ve bitkisel atıkların oluşturacağı çevresel kirliliğinin önüne geçilmesi amacıyla plastiklerin geri dönüştürülmesi, bitkisel atıkların kompostlaştırılması ve bölgede tarımsal atık toplama merkezlerinin oluştulması işletmelerde atıkların neden olacağı olumsuz çevresel etkilerin en aza indirilmesine katkı sağlayacaktır. Çalışmanın Önemi ve Etkisi: Sera işletmelerinde biyolojik olarak parçalanabilir plastik malzemelerin yapımı için bilimsel araştırma çalışmalarının desteklenmesi çevre kirliliğinin azaltılması ve sürdürülebilir bir seracılık bakımından oldukça önemlidir. Aims: In this study was to determine the environmental effects of pollutant factors (plastic cover materials, chemical fertilizer and medicine boxes, post-harvest waste and drip irrigation laterals) in the greenhouse enterprises in Kumluca district of Antalya. Methods and Results: For this purpose, surveys were conducted in 122 greenhouse enterprises. With the help of the obtained information, it was determined that 97.5% of greenhouse plants used polyethylene plastic as cover material on side wall and roof. It was determined that the cover material was burned at the end of its service life at a rate of 4.92% or disposed of in waste bins. It was determined that wood and coal were used as fuel type in the heating greenhouses and 61.02% of the wastes from these fuels were disposed in trash cans and 38.98% were disposed in open areas outside the greenhouse. It was determined that 47.45% of the fertilizer bags used in the enterprises and 82.79% of the medicine boxes were disposed or incinerated. It was determined that 95.90% of the vegetable wastes from the pruning and 88.52% of the wastes from the harvest were disposed in a way that would harm the nature and the atmosphere. It has been determined that 6.56% of the drip irrigation laterals whose life has expired, it have been incinerated and disposed in waste bins. Conclusions: As a result of this study, recycling of plastics, composting of plant wastes and formation of agricultural waste collection centers in the region will contribute to minimizing the negative environmental impacts of wastes in enterprises in order to prevent environmental pollution caused by plastic and plant wastes. Significance and Impact of the Study: Supporting scientific research for the production of biodegradable plastic materials in greenhouse enterprises is very important in terms of reducing environmental pollution and sustainable greenhouse cultivation.