Malmquist toplam faktör verimlilik endeksi: Fortune 500 Türkiye dergisi toptan ve dış ticaret sektör incelemesi

Abstract

Bu çalışmada 2019 yılı Fortune 500 Türkiye dergisinde listeye giren 9 toptan ve dış ticaret sektör firmasının göreli etkinlik ve verimlilikleri Malmquist Veri Zarflama Analizi ile incelenmiştir. Etkinlik ve verimlilik değerlendirmesinde literatüre paralel şekilde çıktı değişkenleri olarak finansal karlılık ve ihracat gelirleri; girdi değişkenleri olarak da firmanın çalışan sayısı, aktif büyüklüğü ve öz kaynak büyüklüğü tercih edilmiştir. Çalışmada firmaların etkinlikleri 2016-2019 yılları arasında çıktı odaklı Charnes-Cooper-Rhodes ve Banker-Charnes-Cooper modeline göre incelenmiştir. Charnes-Cooper-Rhodes modeli sonuçlarına göre 2017 ve 2019 yılında iki firmanın, Banker-Charnes-Cooper modeli sonuçlarına göre ise 2019 yılında ise sadece bir firmanın etkinlik sınırını yakalayamadığı görülmüştür. Malmquist Veri Zarflama Analizi sonucunda firmaların teknik etkinlik, teknolojik etkinlik, saf etkinlik, ölçek etkinliği ve toplam faktör verimliliklerinin değişimi bir önceki yıla göre ayrı ayrı incelenmiştir. 2019 yılı itibariyle sadece iki firmanın toplam faktör verimliliğinin azaldığı belirlenmiştir. Firmaların genel olarak birbirlerine benzer, başarılı bir performans izledikleri tespit edilmiştir.