Abidin Paşa Türbesinin Mimari Özellikleri

Abstract

Abidin Paşa, Osmanlı döneminde önemli görevler üstlenmiş ve birçok şehirde uzun yıllar sancak yöneticiliği yapmış bir devlet adamıdır. 1906 yılında vefat eden paşa, Fatih Cami haziresinde yer alan türbesine gömülmüştür. Gazi Osman Paşa Türbesi’nin güneyinde bulunan türbe dekoratif olarak 1. Milli Mimarlık üslubunu yansıtırken yapının geneli batılı eklektik üslubun izlerini taşımaktadır. Baldaken şeklindeki, kare planlı yapı sekiz dilimli kubbeyle örtülüdür. Erken Osmanlı döneminde karşımıza çıkan baldaken tarzı türbeler sadece Anadolu’da değil Osmanlı döneminde Balkan coğrafyasında da tercih edilen bir yapı şekli olmuştur. Kubbenin dilimli formu Türk İslam sanatında ender karşılaşılan bir özelliktir. Daha önceki yüzyıllarda içte kubbe, dışta külah ile karşımıza çıkan örnekler Osmanlı döneminde içte ve dışta kubbeyle örtülü olarak düzenlenmiştir. Tamamen mermer malzemeden yapılan türbede iki adet pehleli mezar yer alır. Bu mezarlar da mermerden yapılmış olup güneydoğu yönündeki mezar Veysel Paşa’ya aittir. Abidin Paşa’nın kardeşi olan Veysel Paşa da Osmanlı döneminde devlet görevlisi olarak çalışmıştır. Yapıldığı dönemin sanatsal unsurlarını bünyesinde barındıran türbe tasarım olarak antik dönem anıt mezar yapılarına benzer. Bu çalışmada Abidin Paşa türbesinin plan ve mimari özellikleri incelenmiş, Milas Gümüşkesen’de yer alan anıt mezarla benzerliği ortaya konulmuştur.