TMS 16: Maddi Duran Varlıklar Standardı Kapsamında Taşıyıcı Bitkilerin Muhasebeleştirilmesi ve Bir Badem Bahçesinde Uygulama

Abstract

Tarımın küresel ekonomi için önemi genel olarak kabul edilmiş gibi görünse de, tarım sektöründeki finansalraporlama ve muhasebe işlemleri üzerinde tartışmalar devam etmektedir. Türkiye’de ilk defa 2006 yılındatarımsal faaliyetler ile ilgili muhasebe işlemlerinin düzenlenmesini konu edinen TMS 41: TarımsalFaaliyetler standardı yürürlüğe girmiştir. 2014 yılına kadar taşıyıcı bitkiler, bu standart kapsamındamuhasebeleştirilmiştir. Ancak Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK)’nun12.11.2014 tarihinde yayınladığı 30 ve 31 sıra nolu tebliğler ile taşıyıcı bitkiler, TMS 41 kapsamındançıkarılarak TMS 16: Maddi Duran Varlıklar Standardı kapsamına alınmıştır. Bu çalışmanın amacı, taşıyıcıbitkilerin TMS 16 kapsamında muhasebeleştirilmesine ilişkin esasların belirlenmesi ve raporlamadönemlerindeki değerlemesiyle ilgili standarttaki düzenlemelerin açıklanmasıdır.Çalışmada, Mersin’de bulunan bir badem bahçesi işletmesinden elde edilen veriler kullanılarak örnek vakayöntemi kullanılmıştır. TMS 16 kapsamında, analize tabi işletmenin ilk muhasebeleştirme, raporlamadönemlerindeki değerleme ve amortisman kayıtları detaylı şekilde gösterilmiştir. Ayrıca çalışmada,değerleme modellerindeki farklılıkların finansal tablolara nasıl etki ettiği gösterilmiştir. Amortismanhesaplamaları ise Türkiye’de uygulanması zorunlu olan vergi mevzuatından ziyade standart hükümlerinegöre yapılmıştır. Taşıyıcı bitkilerin duran varlık sınıfına dâhil edilmesiyle TMS 16 kapsamındadeğerlendirilmesi, muhasebeleştirme ve değerleme esasları gibi birçok uygulamaya konu edilmesine,finansal tabloların daha doğru, gerçeğe uygun ve şeffaf şekilde düzenlenmesine yol açacağı kanaatineulaşılmıştır.