Küresel İklim Değişikliğinin Arktik Okyanusu’na Jeopolitik Etkisi

Abstract

Sanayi Devrimi neticesinde insanlığın enerji ihtiyaçlarını karşılayabilmek için yeraltındaki fosil yakıtlar kullanmasıyla dünya yeni bir döneme girmiştir. Günümüzde yaşadığımız ve hayatın hemen hemen her alanında etkilerini gözlemlediğimiz iklim krizine yol açan başlıca faktörlerden birisi olan bu olgu, üretim biçimlerinden tüketime, tüketimden lojistiğe hayatın dinamiklerinin tüm yapı taşlarını etkileyip dünyanın yeni gereksinimlere uyum sağlamasını zorunlu hale getirmektedir. Geçmişten bugüne kadar insanlığın çağlar boyu ortak değeri olan doğayı korumak ve sürdürülebilir kılmak için iklime uyum sağlama süreci, kapitalizmin doğayı tahrip etmesi ve bu konuda farkındalığın artması ile yeni bir boyut kazanmaktadır. Yeni sürecin ekonomik ve sosyolojik boyutu kadar jeopolitik etkilerinin olması da kaçınılmaz bir gerçekliktir. Söz konusu jeopolitik etkiler hayata olduğu kadar kuramlara da yeni bir boyut kazandırma ve revizyon ihtiyacı doğurmuştur. Bu gerçekliğin yeni dönemde Dünya lojistik rotalarına, limanlarına ve stratejik bölgelerine yeni bir boyut kazandıracağı değerlendirilebilir. Nicholas John Spykman, Dünyada hegemon güç olabilmek için Avrasya’nın kontrolünün mecburiliğini öne sürmektedir. Bu çalışma, Spykman’ın Kenar Kuşak kuramı söyleminin, öngörülen iklim değişikliğinin bir sonucu olarak coğrafyanın değişime uğramayacağı sabit verisinin aksine, değişime uğrayarak farklı bir boyuta evrileceği değerlendirmesinde bulunmaktadır. Arktik bölgesinde buzulların erimesiyle birlikte hem Spykman’ın belirttiği kuram özelinde yaşanabilecek olağanüstü değişimler hem de Avrasya’nın kuzey bölgesinde ekonomik, demografik, siyasi değişimler incelenecektir.