Konaklama İşletmelerinde Kısıtlar Teorisi Yaklaşımının Uygulanabilirliği Üzerine Bir Araştırma

Abstract

Amaç – Çalışmanın amacı, kısıtlar teorisinin unsurlarından biri olan beş aşamalı sürekli iyileştirme süreci kapsamında konaklama işletmelerinde kısıtların tespit edilmesi, belirlenen kısıtların ortadan kaldırılması ve sonuçta işletme kârı üzerindeki etkilerinin incelenmesidir. Yöntem – Çalışmada, nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda Çankırı ilinde faaliyet gösteren dört yıldızlı bir termal otel işletmesinde vaka çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda uygulama yapılan termal otelde ilk olarak tanımlayıcı örnek olay çalışması gerçekleştirilerek otelin mevcut hizmet ve maliyet sistemi incelenmiştir. Daha sonra ise keşifsel vaka çalışması gerçekleştirilerek kısıtlar teorisinin beş uygulama adımı ile işletmenin performansını etkileyen kısıtın tespit edilmesi ve ilgili kısıtın giderilmesine ilişkin bir çözüm önerisi sunulması sonucunda işletmenin kârlılığına etkisi analiz edilmiştir. Bulgular – Yapılan uygulamada, otel işletmesinin 2019 yılı verilerinden yola çıkılarak kapasite kısıtının bulunduğu tespit edilmiştir. Kapasite kısıtı, işletmedeki faaliyetlerin gerçekleştirilmesinde işletme kaynaklarının talep karşısında yetersiz kalmasından kaynaklanmaktadır. Kısıtın ortadan kaldırılmasına yönelik çözüm önerisi ile işletme kârında yaklaşık %11,13 gibi bir artış meydana geldiği gözlemlenmiştir. Tartışma – Çalışmada kısıtlar teorisinin beş adımlı sürekli iyileştirme modeli uygulanarak otelin faaliyetlerindeki kısıtlar tanımlanmış ve kısıtın ortadan kaldırılmasına yönelik çözüm önerisi sunulmuştur. Öneri sonucunda işletmenin kârındaki değişim katkı tipi gelir tablosu yardımıyla açıklanmıştır. Bununla birlikte, uygulama yapılan otel işletmesine yıllık doluluk oranını artıracak bazı önerilerde de bulunulmuştur. Bu açıdan bakıldığında ise bir piyasa kısıtı görülebilmektedir. Satışların artırılması amacıyla yeni anlaşmalar ve kampanyalar düzenlenebilir. Tanıtım faaliyetlerinin ve sunulan hizmetlerin çeşitliliğinin artırılmasıyla talebin de artması, dolayısıyla da kârın artması sağlanabilir. Çalışmanın sonuçları bir bütün olarak konaklama sektörüne genellenemez. Bununla birlikte bu vaka çalışmasının sonuçları, diğer otel yöneticilerine kısıtlar teorisinden elde edilen sonuçları otellerinde uygulama konusunda rehberlik edebilir.