Turizmde deneyim ekonomisi uygulamaları

Abstract

Temel düzeyde ve standart bir turizm hizmetinin tek başına turistlerin unutulmaz bir deneyim yaşamaları için yetersiz kalması turistik destinasyonların ve işletmelerin sunacağı hizmetlerde ve etkinliklerde unutulmaz deneyimler sağlamanın yollarını aramasına neden olmaktadır. Bu noktada iki eksenli (aktif/pasif, özümseyici/sarmalayıcı) ve dört boyutlu (eğitim, eğlence, estetik ve kaçış) deneyim ekonomisi modeli unutulmaz bir turistik deneyimin sağlanması için turizm alan yazınında yaygın olarak dikkate alınmaktadır. Bu çalışmanın amacı bu modeli bütüncül olarak öncül turizm çalışmaları ışığında araştırmaktır. Bu doğrultuda 2007-2019 tarihleri arasında turizmin farklı alanlarında deneyim ekonomisi modelini dikkate alan ve analiz edilmeye uygun 43 çalışma içerik analizi ile analiz edilmiştir. Çalışmalarda daha çok nicel araştırma yaklaşımın uygulandığı, daha çok festival konusunun araştırıldığı, konulara göre dört deneyim boyutu için çeşitli deneyim unsurlarının önerildiği, boyutların sıralamasının değiştiği ve boyutların 26 farklı kavramla doğrudan veya dolaylı ilişkisinin olduğu tespit edilmiştir. Bu doğrultuda turizm hizmeti sağlayıcıları ve araştırmacılar için öneriler sunulmuştur.

The fact that a basic and standard tourism service alone is insufficient for tourists to have an unforgettable experience causes the tourist destinations and businesses to seek ways to provide unforgettable experiences in the services and activities to be offered. At this point, experience economy model with two-axis (active/passive, absorption/immersion) and four-dimension (education, entertainment, aesthetics and escape) is widely considered in the tourism literature to provide an unforgettable tourist experience. The aim of this study is to investigate this model as a whole in the light of previous tourism studies. Accordingly, between 2007 and 2019, 43 studies taking into account the model in diverse fields of tourism and suitable for analysis were analyzed by content analysis. In the studies, it was determined that mostly quantitative research approach was applied, mostly festival topic was investigated, diverse experience elements were proposed for four experience dimensions according to the topics, the ranking of the dimensions was changed, and the dimensions have direct or indirect relationships with 26 different concepts. Suggestions are provided for tourism service providers and researchers.