İlkokul ve ortaokulda disleksi riski taşıyan öğrencilerin oranı ve bazı karakteristik özellikleri

Abstract

Disleksi en sık görülen öğrenme güçlüklerinden biridir. Dünya üzerinde oranı % 2-10 arasında olmakla beraber bu oran bazı ülkelerde %20’ye kadar çıkabilmektedir. Türkiye’de ise disleksili bireylerin normal bireylere oranını ortaya koyan çalışmalar oldukça azdır. Bu nedenle bu çalışmanın, Türkiye’deki disleksinin varlığı ve özelliklerini ortaya koyması açısından önemli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada, disleksi riski taşıyan ilkokul ve ortaokul öğrencilerinin eğitim ortamındaki oranını belirlemek ve bu öğrencileri bazı karakteristik özelliklere göre değerlendirmek amaçlanmıştır. Bu amaçla, Ankara ili Kalecik ilçesinde öğrenim gören bütün ilkokul ve ortaokul öğrencileri değerlendirmeye alınmıştır. Çalışmaya başlamadan önce Kalecik İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’nden gerekli izinler alınmış ve ilkokul, ortaokulda öğrenim gören öğrencilerin listesi elde edilmiştir. Kalecik ilçesinde var olan 6’sı ilkokul, 6’sı ortaokul olmak üzere 12 okulda taramalar yapılmıştır. Toplam 1175 öğrenciye ulaşılmıştır. Bu öğrencilerin okumaları öncelikle öğretmenleri tarafından ardından araştırmacı tarafından değerlendirilmiştir. Sonrasında Rehberlik Araştırma Merkezi çalışmayla ilgili bilgilendirilmiş ve bütün öğrenciler Rehberlik Araştırma Merkezi tarafından görevlendirilen dört uzman tarafından değerlendirilmiştir. Değerlendirmeler; araştırmacı tarafından ulusal ve uluslar arası literatür taranarak geliştirilen Yarı Yapılandırılmış Öğrenci Gözlem Formu ve Rehberlik Araştırma Birimi tarafından hazırlanan ve kurum uzmanları tarafından uygulanan ‘Özel Öğrenme Güçlüğü Belirleme Formu’ kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Çalışma beş ay sürmüştür. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemi, yüzde ve frekans kullanılarak çözümlenmiş ve dokuz alt başlıkta incelenmiştir. Değerlendirme sonucunda disleksi riski taşıyan öğrencilerin oranı, bu öğrencilere ait cinsiyet bilgileri, sınıf seviyeleri, el tercihi, ailesinde okuma problemi yaşayan başka bireylerin varlığı, öğretmenleri tarafından teşhis edilmiş dikkat eksikliğinin varlığı, konuşmaya başlama yaşı, derslerinin ortalamaları ve ilgi duydukları alanlara ait bilgilere ulaşılmıştır.

Dyslexia is one of the most common subtype of learning difficulties. Although the rates of dyslexia in the world is between 2-10%, the ratio may be up to 20% in some countries. However the studies revealed the dyslexia rate is almost none in Turkey. Therefore, it is thought that this work is important in terms of revealing the existence and characteristics of dyslexia in Turkey. In this study, it was aimed to determine the proportion of dyslexic primary and secondary school students and to evaluate these students according to some characteristic features. For this purpose, all primary and secondary school students in Kalecik district ofAnkara were evaluated. Before starting to study, permission was obtained from the Kalecik District Directorate of National Education and a list of students attending primary and secondary schools was obtained. A total of 12 schools were scanned and 1175 students were reached. The readings of these students were first evaluated by their teachers and then by the researcher. After, the Guidance Research Center was informed about the study and all students were assessed by four experts assigned by the Guidance Research Center. The research was carried out by using the Semi-Structured Student Observation Form was prepared by researcher and the ‘Special Learning Difficulty Determination Form was prepared by the Guidance Research Unit. The study lasted five months. The evaluations were analyzed using percentage and frequency and it investigated in nine sub-titles. The following information was obtained as the result of the evaluation; the proportion of students with dyslexia, the gender information of these students, class levels, hand preference, the presence of other individuals with reading problems in their family, the lack of attention identified by their teachers, the age to start speaking, the areas they are interested in.