Diyabet hastalarında sağlık kaygısının siberkondri düzeylerine etkisi

Abstract

Bu çalışma, diyabet hastalarında sağlık kaygısının siberkondri düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Analitik kesitsel tipte yapılan araştırma Ağustos 2022 - Ocak 2023 tarihleri arasında Alanya Eğitim ve Araştırma Hastanesi polikliniklerine başvuran ve servislerinde yatarak tedavi gören Diabetes Mellitus tanılı 250 birey ile gerçekleştirildi. Araştırma verileri "Tanıtıcı Bilgi Formu", "Sağlık Kaygısı Envanteri" ve "Siberkondri Ciddiyet Ölçeği" ile toplandı. Araştırmaya katılan diyabetli bireylerin Sağlık Kaygısı Envanteri puan ortalamaları 17.84±11.62 ve Siberkondri Ciddiyet Ölçeği puan ortalamaları 79.2±27.42 olarak bulundu. Araştırmada katılımcıların yaş, cinsiyet, eğitim durumu, sağlıkla ilgili yayın takibi, çalışma durumu, internette geçirilen süre, sosyal ağ sitelerine üyelik, hastalıkları ile ilgili bilgi arama, hastalığı ile ilgili eğitim alma, komplikasyon yaşama, egzersiz yapma ve diyetine uyma davranışları ile siberkondri düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar olduğu saptandı (p<0.05). Kadın, sağlıkla ilgili yayın takip eden, sosyal ağ sitelerine üyeliği olan, hastalıkla ilgili internette arama yapan, Tip I diyabeti olan, komplikasyon yaşayan ve insülin kullanan diyabetli bireylerin daha fazla sağlık kaygısı yaşadığı bulundu (p<0.05). Sağlık kaygısı ve siberkondri düzeyleri arasında pozitif yönlü, orta düzeyde anlamlı korelasyon saptandı (p<0.001, r=0.567). Diyabetli bireylerde, Sağlık Kaygısı Envanteri toplam puanı, Siberkondri Ciddiyet Ölçeği toplam puanındaki değişimin %30'unu açıklamaktadır. Sağlık profesyonelleri ve özellikle diyabet eğitim hemşirelerinin, sağlık kaygısı yaşayan ve yaşamayan tüm diyabetli bireylere, teknolojiden nasıl faydalanmaları gerektiği, internette güvenilir bilgilere nasıl ulaşacakları, internet ve sosyal medyada verilen bilgiler ile teşhis, tedavi ve bakım yapılamayacağı, sağlık ile ilgili tüm konularda alanında uzman kişilerden destek almaları gerektiği hakkında eğitim vermeleri önerilmektedir.

Bu çalışma, diyabet hastalarında sağlık kaygısının siberkondri düzeylerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Analitik kesitsel tipte yapılan araştırma Ağustos 2022 - Ocak 2023 tarihleri arasında Alanya Eğitim ve Araştırma Hastanesi polikliniklerine başvuran ve servislerinde yatarak tedavi gören Diabetes Mellitus tanılı 250 birey ile gerçekleştirildi. Araştırma verileri "Tanıtıcı Bilgi Formu", "Sağlık Kaygısı Envanteri" ve "Siberkondri Ciddiyet Ölçeği" ile toplandı. Araştırmaya katılan diyabetli bireylerin Sağlık Kaygısı Envanteri puan ortalamaları 17.84±11.62 ve Siberkondri Ciddiyet Ölçeği puan ortalamaları 79.2±27.42 olarak bulundu. Araştırmada katılımcıların yaş, cinsiyet, eğitim durumu, sağlıkla ilgili yayın takibi, çalışma durumu, internette geçirilen süre, sosyal ağ sitelerine üyelik, hastalıkları ile ilgili bilgi arama, hastalığı ile ilgili eğitim alma, komplikasyon yaşama, egzersiz yapma ve diyetine uyma davranışları ile siberkondri düzeyleri arasında anlamlı farklılıklar olduğu saptandı (p<0.05). Kadın, sağlıkla ilgili yayın takip eden, sosyal ağ sitelerine üyeliği olan, hastalıkla ilgili internette arama yapan, Tip I diyabeti olan, komplikasyon yaşayan ve insülin kullanan diyabetli bireylerin daha fazla sağlık kaygısı yaşadığı bulundu (p<0.05). Sağlık kaygısı ve siberkondri düzeyleri arasında pozitif yönlü, orta düzeyde anlamlı korelasyon saptandı (p<0.001, r=0.567). Diyabetli bireylerde, Sağlık Kaygısı Envanteri toplam puanı, Siberkondri Ciddiyet Ölçeği toplam puanındaki değişimin %30'unu açıklamaktadır. Sağlık profesyonelleri ve özellikle diyabet eğitim hemşirelerinin, sağlık kaygısı yaşayan ve yaşamayan tüm diyabetli bireylere, teknolojiden nasıl faydalanmaları gerektiği, internette güvenilir bilgilere nasıl ulaşacakları, internet ve sosyal medyada verilen bilgiler ile teşhis, tedavi ve bakım yapılamayacağı, sağlık ile ilgili tüm konularda alanında uzman kişilerden destek almaları gerektiği hakkında eğitim vermeleri önerilmektedir.