Albrecht Altdorfer’in ‘Die Alexanderschlacht’ isimli eserinde doğu-batı imgesi

Abstract

Almanya’nın Bavyera prensi IV. Wilhelm on altıncı yüzyılda, zamanın en usta sanatçılarından olan Albrecht Altdorfer’e kendisini ölümsüz kılacak bir eser sipariş eder. Verilen bu siparişe binaen Albrecht Altdorfer 1528-1529 yılları arasında ‘Die Alexanderschlacht’ (İskender’in muharebesi) isimli eserini tamamlar. Albrecht Altdorfer sipariş üzerine çalıştığı eserde Büyük İskender’in Pers İmparatoru Darius’a karşı gerçekleştirdiği meydan muharebesini resmetmiştir. Aslen Anadolu’nun Tarsus bölgesinde İÖ 333 yılında gerçekleşen ve sanatçının tablosuna konu olan bu meydan muharebesi Perslerle Yunanlılar arasında yaşanmıştır. Buna rağmen Altdorfer eserinde Persleri birer Osmanlı askeri gibi, İskender’in ordusunda yer alan askerlerini de Bavyera’nın renkleri olan mavi beyaz kıyafetler içinde göstermiştir. Eserde tarihte yer alan doğu ile batı arasındaki çatışma dönemin güncel olaylarına uyarlanmış ve IV. Wilhelm’in Osmanlıya galip geleceğinin propagandası yapılmıştır. Günümüzde varlığını hala sürdüren İslamofobik söylemlerin on altıncı yüzyıldaki önemli örneklerinden biridir. “Kötü, acımasız, barbar Türk” gibi batıda sıklıkla sergilenen önyargıları da içermektedir. Benzer önyargıları tetikleyen imgeler batının sahip olduğu doğu korkusuna örnek teşkil edebilecek niteliktedir. Bu çalışma Albrecht Altdorfer’in ‘Die Alexanderschlacht’ isimli eserinde on altıncı yüzyılın başlarında Avrupa’da var olan Türk korkusunu yayma amaçlı kullanılan imgeleri görünür kılmayı hedeflemiştir. Bunun ötesinde günümüzde Batının Türkiye ve Türkler hakkında sahip olduğu önyargıların kökeninde ne tür bir kaygının yatabileceğine ışık tutmak ve böylelikle kültürlerarası iletişime katkı sağlamayı amaçlamaktadır.