MINT Ülkelerinde CO₂ Emisyonu Üzerine Bir İnceleme: Panel Eşbütünleşme ve DOLSMG Analizi

Abstract

Bu çalışmada, MINT ülkelerinin 1980-2020 sürecindeki kişi başına GSYİH, ticari dışa açıklık oranı ve kişi başına enerji tüketimi ile CO₂ emisyon düzeyi arasındaki eşbütünleşme ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Analiz sonucunda elde edilen bulgular, söz konusu değişkenlerin uzun dönemde birlikte hareket eden bir yapıda olduğunu göstermiştir. Uzun dönem katsayılarının tespiti amacıyla yararlanılan DOLSMG tahmincisine ait sonuçlara göre, kişi başına GSYİH ve kişi başına enerji tüketiminde meydana gelen artışların ilgili ülke grubundaki CO₂ emisyonunu arttırdığı tespit edilmiştir. Ayrıca emisyon miktarı artışı üzerindeki etkisi en fazla olan değişkenin enerji tüketimi olduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda, özellikle Meksika ve Türkiye’deki kişi başına enerji tüketiminin grup ortalamasının üzerinde seyretmesi dikkat çekmektedir. Bununla birlikte ticari dışa açıklık düzeyinin artması halinde düşük bir etki katsayısına sahip olunsa da emisyon düzeyinin azaldığı bulgusuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular, özellikle enerji kullanımına ilişkin verimlilik düzeyinin arttırılması, emisyon miktarının azaltılmasına yönelik dış ticaret politikalarının desteklenmesi ve ekonomik büyüme hedeflerinde yüksek karbon kullanan teknolojilerin azaltılması gerektiğine işaret etmektedir.