Çocuklar için felsefe (P4c) eğitiminin ortaokul öğrencilerinin bilimsel sorgulamaya yönelik görüşlerine ve eleştirel düşünme becerilerinin gelişimine katkısı: Bir karma yöntem araştırması

Abstract

Bu araştırma Çocuklar İçin Felsefe (P4C) eğitiminin ortaokul öğrencilerinin bilimin doğasına, bilimsel kavramlara, bilim araştırmaya yönelik düşüncelerine ve eleştirel düşünme becerilerine etkisini ve öğrencilerin uygulamaya yönelik tutumlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma 2018-2019 eğitim öğretim yılının güz döneminde Alanya İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı Mehmet Akif Ersoy Ortaokulu'nda gerçekleştirilmiştir. Araştırmada karma araştırma modeli kullanılmıştır. Çalışmaya 33 deney ve 35 kontrol, toplam 68 öğrenci katılmıştır. Öğrenciler ön test-son test, uygulamalı deney ve kontrol grubu olarak araştırmacı tarafından rastgele belirlenmiştir. Araştırmada öğrencilere nicel veri kaynağı olarak Kavramsal Başarı Sınavı, Temel Beceriler Ölçeği (TBÖ) ve Eleştirel Düşünme Becerisi Testi (EDBT), nitel veri kaynağı olarak Bilimsel Araştırmalar Hakkında Görüş Anketi (VOSI-S) ve 3N tabloları uygulanmıştır, ayrıca P4C oturumlarının video kaydı yapılmıştır. 12 haftalık uygulama sürecinin ilk 2 ve son 2 haftasında testler uygulanmış, 8 haftasında ise araştırmacı tarafından derlenen ve her hafta iki ders saati olacak şekilde kısa bilimsel hikâyelerle P4C etkinlikleri uygulanmıştır. Araştırmada kullanılan kavramsal başarı sınavı, TBÖ ve EDBT verileri SPSS 22.0 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Gruplara ilişkin ön test son test farkının normal dağılım gösterip göstermediğine Kolmogorov-Smirnov testi ile bakılmıştır. Grup içi değerlendirmelerde normallik varsayımının sağlandığı ölçek ve testlerde İlişkili Örneklemler İçin t-Testi, normallik varsayımını sağlamayan ölçeklerde ve testlerde Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi yapılmıştır. Kontrol grubu ve deney grubunun karşılaştırılmasında normallik varsayımını sağlayan ölçek ve testlerde İlişkisiz Örneklemler İçin t-Testi, normallik varsayımını sağlamayan ölçek ve testlerde Mann-Whitney U testi yapılmıştır. Nitel verilerden VOSI-S, 3N tabloları ve P4C oturumlarındaki diyaloglar için öğrencilerin ifadeleri tanımlayıcı kodlama tablosu kullanılarak derlenen verilerin betimsel ve içerik analizi yapılmıştır. Araştırmanın nicel bulgularında kavramsal başarı sınavı ve EDBT testinde, son test puanlarında deney grubu lehine anlamlı fark tespit edilmiş olup, test sonucu hesaplan etki büyüklüğü bu farkın kavramsal başarı sınavı için orta, EDBT için yüksek olduğunu göstermektedir. Kavramsal başarı sınavındaki bilimsel süreç becerileriyle ilgili soruların analizinde ise puan farkı % 23 oranla deney grubu lehinedir. Deney grubunun TBÖ son testinde orta düzeyde anlamı fark olduğu görülmüştür ancak deney ve kontrol grubu arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmemiştir. Araştırmadaki nitel boyutunda VOSI-S anketi verilerinin betimsel analizi sonucu öğrencilerin bilim, bilimsel araştırma ve bilim insanlarının sahip olması gereken özellikler hakkındaki görüşlerde deney grubundaki öğrenciler kontrol grubundaki öğrencilere göre daha fazla gelişim göstermiştir, sayısallaştırılan anket verilerinin nicel analizinde ise deney grubu lehine orta düzeyde anlamlı farklılık olduğu hesaplanmıştır. Araştırma süresince deney grubuna uygulanan 3N tabloları ve oturumlardaki diyalogların içerik analizinde yapılan uygulamayla deney grubu öğrencilerinin bilimsel kavramlar, bilimsel süreç becerilerinden gözlem, çıkarım, verileri kaydetme ve çıkarım becerilerinde pozitif yönlü değişimler görülmüştür. Öğrencilerin tartışma, akıl yürütme ve özellikle eleştirel düşünme becerilerine olumlu değişimler gözlemlenmiştir. 3N 2 tablosundan öğrencilerin derse karşı tutum, başkalarına saygı ve özsaygılarında pozitif yönlü değişimler olduğuna dair ifadelere; bilim, bilim insanı, bilimsel yöntem ve bilimsel bilgiye ilişkin öğrencilerin görüşlerinde de olumlu yönde gelişmeler olduğuna ilişkin bulgulara ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda Çocuklar İçin Felsefe (P4C) eğitiminin ortaokul öğrencilerinin kavramsal başarılarını, eleştirel düşünme becerilerini, bilimsel araştırmaya yönelik düşüncelerini ve uygulamaya yönelik tutumlarını olumlu yönde geliştirdiği; buna karşın bilimsel süreç becerilerinde anlamlı bir farklılık sağlamadığı söylenebilir. Anahtar Sözcükler: Çocuklar İçin Felsefe (P4C), Fen Eğitimi, Bilimin Doğası, Bilimsel Süreç Becerileri, Eleştirel Düşünme.

This research aims to examine the effects of Philosophy for Children (P4C) education on the nature of science, scientific concepts, thoughts on scientific research and critical thinking skills, and students' attitudes towards practice. The research was carried out in Mehmet Akif Ersoy Secondary School affiliated to Alanya District National Education Directorate in the fall semester of the 2018-2019 academic year. The mixed research model was used in the research. A total of 68 students participated in the study, 33 experiments and 35 controls. Students were randomly determined by the researcher as pre-test-post-test, applied experiment and control group. In the research, Conceptual Achievement Exam, Basic Skills Scale (TBÖ) and Critical Thinking Skill Test (EDBT) as a quantitative data source, and as a qualitative data source, the Scientific Research Opinion Questionnaire (VOSI-S) and 3N tables were applied, and the P4C sessions were video recorded. In the first 2 and the last 2 weeks of the 12-week application period, tests were performed, and in 8 weeks P4C activities were applied with short scientific stories, compiled by the researcher, with two lessons each week. Conceptual success exam, TBÖ and EDBT data used in the research were analysed with SPSS 22.0 statistics program. The Kolmogorov-Smirnov test was used to determine whether the pre-test post-test difference of the groups showed normal distribution. In the group evaluations, t-Test for Related Samples in the scales and tests where normality assumption was provided, and Wilcoxon Signed Ranks Test in scales and tests that did not assume normality assumption. In the comparison of the control group and the experimental group, the t-Test for unrelated samples was used in the scales and tests that provided the normality assumption, and the Mann-Whitney U test was performed in the scales and tests that did not provide the normality assumption. vii Descriptive and content analysis of the data compiled by using the descriptive coding table of the students' expressions for the dialogues in the VOSI-S, 3N tables and P4C sessions. In the quantitative findings of the research, there was a significant difference in favour of the experimental group in the final test scores in the conceptual achievement exam and EDBT test, and the effect size calculated from the test indicates that this difference is medium for the conceptual achievement exam and high for EDBT. In the analysis of the questions about the scientific process skills in the conceptual achievement exam, the difference in points is 23% in favour of the experimental group. There was a moderate difference in the post-test of the experimental group, but there was no significant difference between the experimental and control groups. As a result of the descriptive analysis of the VOSI-S questionnaire in the qualitative dimension of the research, the students in the experimental group showed more improvement in the views about the science, scientific research and the characteristics that scientists should have, while in the quantitative analysis of the digitized survey data, there was a moderate difference in favour of the experimental group calculated. During the research, with the application of the 3N tables applied to the experimental group and the content analysis of the dialogues in the sessions, positive changes were observed in the experimental group students' scientific concepts, scientific process skills, observation, inference, saving data and inference. Positive changes were observed in students' discussion, reasoning and especially critical thinking skills. Statements from the 3N 2 table about the positive changes in students' attitudes towards the course, respect for others, and self-esteem; Findings regarding the positive developments in the opinions of students regarding science, scientist, scientific method and scientific information have been reached. As a result of the research, it can be said that Philosophy for Children (P4C) education improves of secondary school students' conceptual achievements, critical thinking skills, thoughts towards scientific research, and attitudes towards practice; however, it can be said that it doesn't make a significant difference in scientific process skills.