Vergiden kaçınmayı etkileyen faktörlerin yapısal eşitlik modeli ile analizi

Abstract

Çalışmanın amacı her biri dolaylı ve dolaysız vergiler yoluyla vergi mükellefi olan bireylerin vergiden kaçınma düzeyini belirlemektedir. Söz konusu bireylerin vergiden kaçınmaları üzerinde etkili olan ekonomik, ahlaki-psikolojik ve vergi sistem faktörlerinin yapısal eşitlik modeli ile belirlenmesi ise çalışmanın diğer bir amacını oluşturmaktadır. Bu kapsamda çalışmada TR33 Bölgesinde ikamet eden 712 bireye anket uygulanmıştır. Çalışma sonucunda bireylerin vergiden kaçınma düzeyinin yüksek olduğuna, yani vergi yükünü azaltmak için yasal yollara başvurduğuna ulaşılmıştır. Vergiden kaçınma üzerinde ekonomik ve vergi sistem faktörlerinin olumlu yönde, ahlaki-psikolojik faktörün ise olumsuz yönde etkili olduğu da ulaşılan diğer bir sonuçtur.

The aim of the study is to determine the level of tax avoidance of individuals who are taxpayers, each with direct and indirect taxes. Another aim is to determine the economic, moral-psychological and tax system factor that has an effect on the tax avoidance of the individuals in question with the structural equation model. In this context, a questionnaire was applied to 712 individuals living in TR33 Region. As a result of the study, it has been found that the level of tax avoidance of individuals is high, that is, they use legal ways to reduce the tax burden. Another result is that economic and tax system factors have a positive effect on tax avoidance and moral-psychological factor has a negative effect