"Vergi, resim, harç" kavramlarının tarihsel devinimi: Kavram kargaşası bağlamında "resmin" günümüzdeki varlık sorunu

Abstract

1982 Anayasamızın 73/3. maddesinde ifadesini bulan “vergi, resim, harç” kavramları teoride tanımlanabiliyor olmasına rağmen, uygulamada söz konusu mali mükellefiyetlerin kavramsal bir kargaşaya sebep olduğu, hem yargı kararlarında hem de öğretide görülmektedir. Nitekim söz konusu kavramlar tarihsel evrim ve değişimlere paralel olarak değişikliklere uğramış, uygulamada bazılarının kullanım alanı ve işlevi neredeyse kalmamıştır. Bu durum da karışık ve hatta hatalı kullanımlara sebep olagelmiştir. Çalışmada söz konusu bu kavram ve kullanım karmaşasına, kronolojik süreç bağlamında, kavramlara yüklenen farklı anlamların sebep olduğu tespiti yapılmaktadır. Yine kavramların geçmişten günümüze miras kalarak, tarihsel süreçte geçirdikleri evrimin de katkısıyla, bir alışkanlığın devamı niteliğinde kullanıldığı yine çalışmada ortaya konulmaktadır. Bu tespit ve değerlendirmelere, kavramların gerek Osmanlı Dönemi tazminat öncesi ve sonrası, gerekse Cumhuriyetin ilk yıllarından 1970’li yıllara kadar olan dönemde kaleme alınmış eserlerdeki tanımlamalardan ve kullanımlarından faydalanılarak ulaşılmıştır. Nihayetinde eski eserlerde genel bir üst mükellefiyetin adı olarak kullanılmakta olan ve günümüzde tek örneği kalan “resim” kavramının, günümüzde tamamıyla önemini yitirdiği, ve kaldırılarak harç kavramı içinde yeniden tesis edilmesi gerektiği değerlendirmesi yapılmaktadır.

Even if the concept of ‘’tax, duties and fees’’ which takes place in our 82 Constitution’s 73/3. Article can be described in theory, it can clearly be seen that the mentioned fiscal charges cause a notional conflict during implementation both in adjudications and discipline. Hence, the relevant concepts have been through changes parallel to the historical evolution and changes and the usage area and function of some of them have been almost gone during implementation. This has resulted in mixed and even miss-use. In the study, it has been stated that the reason of this concept and using complexity is the different meanings attributed to the concepts in the context of chronological historical process. Similarly, by the reason of contribution of the concepts that has changed in historical process and reach up to present, this study also states that the concepts are used as continuation of a habit. These determinations and assessments have been achieved by benefiting from the definitions and usages of the concepts in the works written before and after of the Ottoman’s Tanzimat reform era and in the first period of the Republic until 1970’s. In this study, it has been stated that the “duty” concept used in the old works as the name of a general responsibility and which has its only kind is lost its importance nowadays and should be reestablished in the “fee” concept.